Interwencje podejmowane przez funkcjonariuszy policji, ochrony czy służb porządkowych niejednokrotnie wiążą się z użyciem siły. W takich sytuacjach łatwo o przekroczenie granic prawa i naruszenie nietykalności cielesnej. Warto wiedzieć, kiedy użycie siły jest legalne, a kiedy może stanowić przestępstwo.
Czym jest nietykalność cielesna?
Nietykalność cielesna to jedno z podstawowych dóbr osobistych każdego człowieka – oznacza prawo do decydowania o własnym ciele i wolności fizycznej. Zgodnie z art. 217 Kodeksu karnego:
„Kto uderza człowieka lub w inny sposób narusza jego nietykalność cielesną, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.”
Przepis ten dotyczy każdego – także funkcjonariuszy publicznych, jeśli działają bez podstawy prawnej lub przekraczają swoje uprawnienia.
Legalne użycie siły – kiedy jest dopuszczalne?
Policjant, ochroniarz czy inny uprawniony funkcjonariusz może użyć środków przymusu bezpośredniego, np. siły fizycznej, pałki, kajdanek – ale tylko wtedy, gdy jest to konieczne i proporcjonalne do sytuacji.
Przykładowe legalne użycie siły:
-
odpieranie ataku,
-
zatrzymanie osoby stawiającej opór,
-
ochrona zdrowia i życia innych osób.
W każdej sytuacji funkcjonariusz musi działać zgodnie z ustawą o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej oraz przepisami Kodeksu postępowania karnego.
Kiedy dochodzi do naruszenia nietykalności cielesnej?
Do nielegalnego naruszenia nietykalności cielesnej podczas interwencji dochodzi, gdy:
-
funkcjonariusz używa siły bez powodu lub nadmiernie,
-
uderza osobę, która nie stawia oporu,
-
stosuje przemoc po zakończeniu interwencji (np. już po obezwładnieniu),
-
używa przemocy z motywów osobistych (np. w odwecie),
-
przekracza swoje kompetencje lub działa poza granicami prawa.
Co może zrobić osoba pokrzywdzona?
Jeśli uważasz, że doszło do nieuzasadnionego naruszenia nietykalności cielesnej:
-
Zgłoś sprawę do prokuratury lub na policję – nawet jeśli sprawcą był funkcjonariusz.
-
Zabezpiecz dowody – nagrania, zdjęcia, zeznania świadków, dokumentację medyczną.
-
Zgłoś sprawę do Rzecznika Praw Obywatelskich.
-
Skonsultuj się z prawnikiem – pomoc adwokata zwiększy szansę na skuteczne dochodzenie sprawiedliwości.
Czy funkcjonariusz może ponieść karę?
Tak. Jeśli sąd uzna, że doszło do bezprawnego naruszenia nietykalności, funkcjonariusz może zostać:
-
ukarany grzywną, ograniczeniem wolności lub nawet więzieniem,
-
pociągnięty do odpowiedzialności dyscyplinarnej,
-
zobowiązany do wypłaty zadośćuczynienia ofierze.
Podsumowanie
Interwencje służb porządkowych powinny odbywać się zgodnie z prawem i z poszanowaniem godności człowieka. Gdy funkcjonariusz przekracza swoje uprawnienia i stosuje przemoc bez uzasadnienia – mamy do czynienia z naruszeniem nietykalności cielesnej. Każdy obywatel ma prawo do ochrony swojego ciała i wolności, a przypadki nadużyć należy zgłaszać i dochodzić sprawiedliwości.
Dodaj komentarz